Przedsięwzięcie sporządzenia testamentu pozornie wydaje się czynnością dość nieskomplikowaną, jeżeli chodzi o aspekty techniczne bądź prawne. Niestety jest to tylko pozór, bowiem zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego niedotrzymanie formy pewnych czynności związanych ze sporządzeniem testamentu może kosztować nas jego nieważnością. W tym artykule dowiesz się jak napisać testament.
Spis treści:
Co to jest testament?
W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że pod terminem „testament” rozumiemy oświadczenie woli, zgodnie z który dana osoba rozrządza swoim majątkiem na wypadek śmierci, ale nie dotyczy to tylko i wyłącznie w formy pisemnej (testament holograficzny). Owszem jest to najpopularniejsza forma „ostatniej woli zmarłego” natomiast niejedyna. Podkreślić należy, iż może to być wyłącznie oświadczenie woli jednej osoby- testamenty zbiorowe są niedopuszczalne.
Oprócz formy holograficznej (pisemnej) kodeks cywilny przewiduje formę: allograficzną oraz notarialną – jest to grupa trzech form testamentów nazywana testamentami zwykłymi. Ponadto wyróżniamy testamenty szczególne, do których należą: testament ustny, wojskowy i podróżny. W niniejszym artykule skupimy się na testamentach zwykłych.
Jak sporządzić ważny testament?
Najpopularniejszą formą rozrządzenia majątkiem na wypadek śmierci jest testament holograficzny, czyli pisemny. W tej formie własnoręcznie spadkodawca spisuje własne oświadczenie po czym je podpisuje. Używając słowa „własnoręcznie”, nie chodzi o napisanie testamentu za pośrednictwem maszyn tj. komputer, maszyna do pisania etc., lecz chodzi o dokonanie tego pismem ręcznym.
Konieczne jest, aby testament był opatrzony podpisem, natomiast nie ma konieczności wpisu daty, o ile nie ma wątpliwości co do „zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, co do treści testamentu, co do testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów”.
Jak widać, opisywane oświadczenie woli nie ma specjalnych wymogów formalnych dla swej skuteczności, pod warunkiem, że mówimy o testamencie, który nie obejmuje zapisów windykacyjnych (rozrządzenie konkretnymi rzeczami np. konkretnie wskazaną nieruchomością, w taki sposób, że zapisobiorca staje się właścicielem tej rzeczy już w chwili śmierci. O zapisie windykacyjnym poświęcimy miejsce w kolejnym artykule*). Konkludując, aby sporządzić taki testament, wystarczy kartka papieru i długopis.
Kolejną formą testamentu, choć dość niepopularną jest testament alograficzny. Tę formę opisuje art. 951 kodeksu cywilnego, zgodnie z treścią którego spadkodawca oświadcza swoją wolę przed wójtem, prezydentem miasta, starostą, marszałkiem województwa, sekretarzem gminy albo powiatu, kierownikiem urzędu stanu cywilnego, oraz w obecności dwóch świadków.
Oświadczenie woli jest składane ustnie do protokołu, który zostaje spisany, po czym odczytany w obecności wszystkich uczestników (urzędnik, świadkowie i spadkodawca). Protokół musi być opatrzony w datę i podpis urzędnika, świadków i spadkobiercy. W przypadku braku podpisu, w dokumencie powinno być zawarta przyczyna tego.
Bardzo znaną formą testamentu jest testament w formie aktu notarialnego. Jest to najpewniejsza i najbezpieczniejsza forma złożenia jednostronnego oświadczenia woli, w którym spadkobierca rozporządza majątkiem na wypadek śmierci. Oświadczenie zostaje złożone przed notariuszem, a więc przed profesjonalistą.
Obowiązki notariusza
Obowiązkiem notariusza jest zadbanie o to, aby testament był prawnie skuteczny (o ile jest to możliwe). Podkreślić należy, iż obowiązkiem notariusza jest przechowywanie testamentu, a więc praktycznie odpada ryzyko zagubienia testamentu, które jest dość wysokie w przypadku klasycznego testamentu holograficznego w formie pisemnej. W konkluzji należy stwierdzić, że ta forma jest najbezpieczniejsza i dzięki niej odpada ryzyko nieważności samego testamentu, bądź niektórych jego zapisów.
Pamiętać należy, iż mimo dyrektywy interpretacyjnej, nakazującej interpretować tak testament, aby on sam był ważny i jak najpełniej oddawał wolę zmarłego, to zawsze istnieje ryzyko nieziszczenia się „ostatniej woli” zmarłego, dlatego warto pamiętać o tej 3-ej przytoczonej formie.
Podobne tematy:
