Zachowek jest to wartość udziału spadkowego, który przypadałby osobie bliskiej spadkodawcy przy dziedziczeniu ustawowym. Zachowkowi został już poświęcony osobny artykuł, do lektury którego zapraszam.
Spis treści:
Komu przysługuje zachowek po rodzicach?
W pierwszej kolejności zachowek przysługuje zstępnym spadkodawcy (dzieciom), następnie zaś małżonkowi oraz rodzicom.
Kiedy powstaje uprawnienie do zachowku?
Danej osobie przysługuje zachowek, gdy nie otrzymał on należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, czy też w postaci zapisu.
W takiej sytuacji przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.
Jaka jest wysokość należnego zachowku?
Zstępnemu, małżonkowi oraz rodzicowi spadkodawcy przysługuje zachowek w wysokości połowy wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym.
Przyjmując, że przysługujący spadkobiercy udział spadkowy wynosiłby 3.000 złotych, wartość należnego zachowku wynosiłaby więc 1.500 złotych.
W sytuacji zaś, gdy zstępny jest małoletni (nie ukończył 18 lat) zachowek przysługujący mu wynosi dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym.
Do zachowku w takiej samej wartości (dwie trzecie) uprawniony jest spadkobierca, który jest trwale niezdolny do pracy.
W przypadku małoletniego oraz osoby trwale niezdolnej do pracy, przyjmując ponownie, iż udział spadkowy wynosiłby 3.000 złotych, zachowek należny wynosiłby więc 2.000 złotych.
Kiedy mam prawo do zachowku po rodzicach?
Powyżej opisano, czym jest zachowek, w jakiej wysokości przysługuje, a także, kiedy powstaje uprawnienie do jego otrzymania. W niniejszym akapicie opisane zostaną natomiast przypadki, w których jesteśmy uprawnieni do zachowku po zmarłym rodzicu. Dla ułatwienia sytuacje zostaną opisane z perspektywy zstępnego (dziecka) zmarłego rodzica (spadkodawcy).
Zachowek po zmarłym rodzicu przysługuje mi w następujących sytuacjach:
- Nie zostałem powołany do dziedziczenia w testamencie, a jednocześnie nie zostałem wydziedziczony bądź uznany za niegodnego, ani też spadku nie odrzuciłem.
- Zostałem powołany do dziedziczenia w testamencie, jednakże udział spadkowy, do którego zostałem powołany jest niższy, niż wynikający z zachowku.
Jeżeli nasza sytuacja jest jedną z opisanych powyżej, a więc przysługuje nam zachowek po zmarłym rodzicu, to możemy wystąpić przeciwko spadkobiercy z roszczeniem o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.
Poniżej zostaną opisane sytuacje, w których nie przysługuje nam zachowek.
Nie jestem uprawniony do zachowku po rodzicu, gdy:
- Nie zostałem powołany do dziedziczenia w testamencie, nie zostałem wydziedziczony, uznany za niegodnego, ani spadku nie odrzuciłem, jednakże w okresie 10 lat przed śmiercią rodzica otrzymałem darowiznę przynajmniej w wysokości przysługującego mi zachowku.
- Nie zostałem powołany do dziedziczenia w testamencie, nie zostałem wydziedziczony, uznany za niegodnego, ani spadku nie odrzuciłem, jednakże w testamencie zostałem ustanowiony zapisobiercą windykacyjnym, gdy wartość przedmiotu tego zapisu równa jest co najmniej wartości przysługującego mi zachowku.
- Nie zostałem powołany do dziedziczenia w testamencie, nie zostałem wydziedziczony, uznany za niegodnego, ani spadku nie odrzuciłem, jednakże koszty wychowania oraz wykształcenia ogólnego i zawodowego poniesione przez zmarłego rodzica przekraczają przeciętną miarę przyjętą w danym środowisku i wynoszą co najmniej tyle, ile wynosi przysługujący mi zachowek.
W przypadku, gdy nasza sytuacja jest jedną z trzech opisanych powyżej, nie jesteśmy wtedy uprawnieni do zachowku, więc oznacza to, że nie przysługuje nam roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.
Koniecznie sprawdź:
