Czym jest umowa użyczenia lokalu na działalność gospodarczą członkowi rodziny? Umowa użyczenia lokalu bardzo często ma jedynie formę ustną, gdyż w większości przypadków stosowana jest w gronie rodzinnym. Warto wiedzieć jednak, że umowa tego typu rodzi pewne skutki prawne i podatkowe – istotne w szczególności wtedy, kiedy lokal użycza się w celu prowadzenia w nim działalności gospodarczej. W takich okolicznościach zaleca się sporządzenie umowy użyczenia lokalu na piśmie.

Jaką formę powinna mieć umowa użyczenia lokalu na działalność gospodarczą członkowi rodziny?

Umowa użyczenia lokalu dotyczy zezwolenia biorącemu na bezpłatne używanie nieruchomości przez czas oznaczony lub nieoznaczony. Ze względu na swój charakter, bezpłatne użyczenie lokalu na działalność gospodarczą dotyczy zwykle członków rodziny i nie przyjmuje formy pisemnej.

Chociaż Kodeks cywilny nie narzuca obowiązku zawierania umowy użyczenia w żadnej formie szczególnej, to w przypadku kiedy biorący ma zamiar prowadzić w lokalu działalność gospodarczą, umowa powinna mieć co najmniej formę pisemną.

Stanowi wtedy bowiem dokument niezbędny na wypadek ewentualnego postępowania podatkowego i pozwala wykazać między innymi, jaka część powierzchni nieruchomości jest wykorzystywana przez podatnika.

Z czym wiąże się umowa użyczenia lokalu pod działalność gospodarczą?

Użyczenie lokalu pod działalność gospodarczą rodzi obowiązki zarówno po stronie użyczającego, jak i biorącego. Użyczający, podpisując umowę użyczenia, zobowiązuje się zezwolić na korzystanie z lokalu biorącemu. Nie może wykonywać również żadnych działań, które mogłyby utrudnić drugiej stronie wykonywanie tego uprawnienia.

Użyczający jest odpowiedzialny za prawne lub fizyczne wady przedmiotu umowy – lokalu – jeśli wyrządziły one biorącemu krzywdę. Odpowiedzialność ta obowiązuje w przypadku, kiedy użyczający wie o wadach, których biorący mógł nie zauważyć i o których nie został wcześniej poinformowany. W takich okolicznościach biorący może domagać się nawet odszkodowania za uszczerbki, których doznał wskutek wad przedmiotu umowy.

Z kolei po stronie biorącego użyczenie lokalu na działalność gospodarczą rodzi uprawnienie do używania nieruchomości w jej stanie faktycznym – strona nie może żądać od użyczającego jakichkolwiek dodatkowych nakładów. Z prawa do używania lokalu biorący powinien korzystać w sposób odpowiadający jego przeznaczeniu i właściwościom.

Nie może również oddać lokalu osobom trzecim bez zgody użyczającego. Ponadto, biorący ponosi koszty utrzymania użyczonego lokalu, ale nie odpowiada za zużycie przedmiotu umowy, jeśli wynika ono z prawidłowego użytkowania. Do odpowiedzialności można pociągnąć biorącego, jeśli lokal uszkodzony zostanie na skutek używania go sprzecznie z umową, przeznaczeniem lub właściwościami.

Zakończenie umowy użyczenia lokalu

Umowa użyczenia lokalu na cele prowadzenia działalności gospodarczej może ulec rozwiązaniu na kilka sposobów. Użyczający ma możliwość zakończyć użyczenie wcześniej, jeśli biorący:

używa lokalu w sposób niewłaściwy lub niezgodny z treścią umowy,
powierza lokal osobie trzeciej bez upoważnienia i nie będąc do tego zmuszonym przez okoliczności.

Poza tym umowa użyczenia może wskazywać inne sposoby zakończenia takiego stosunku prawnego. Bardzo często w jej treści znajduje się zapis o wygaśnięciu użyczenia w momencie żądania użyczającego. Jeśli w umowie nie ma takiej klauzuli, przepisy Kodeksu cywilnego przewidują pewne wyjątkowe okoliczności, w których użyczający ma możliwość rozwiązania użyczenia – jest to sytuacja, w której przedmiot umowy staje mu się potrzebny z przyczyn nieprzewidzianych w momencie zawierania umowy.

Co zawiera wzór umowy użyczenia lokalu pod działalność gospodarczą?

Umowa użyczenia lokalu pod działalność gospodarczą nie posiada prawnie określonego wzoru, jednak istnieją pewne regulacje odnośnie tego, co taki dokument powinien zawierać. Prawidłowo sporządzona umowa użyczenia musi informować więc o:

stronach umowy, określając imiona, nazwiska, daty urodzenia, imiona rodziców, adresy zamieszkania, numery dowodów tożsamości oraz numery PESEL,
przedmiocie umowy, czyli o lokalu, określając jego adres, powierzchnię, liczbę pomieszczeń,
stanie technicznym lokalu,
czasie trwania umowy (można zawrzeć ją na czas nieoznaczony lub oznaczony),
kosztach związanych z użyczeniem, a dokładnie z opłatami eksploatacyjnymi za lokal.

Umowa użyczenia części lokalu na działalność gospodarczą członkowi rodziny a koszty firmowe

Jeśli przedsiębiorca ponosi wydatki eksploatacyjne z tytułu korzystania z użyczonego budynku, to ma możliwość zaliczenia ich w poczet kosztów podatkowych – o ile wykazują związek z prowadzoną działalnością.

Należy wiedzieć jednak, iż w koszty zaliczane są tylko wydatki uwzględnione w treści umowy, dlatego biorący powinien dopilnować, by z dokumentu wynikało wprost, które opłaty i w jakiej wysokości zobowiązany jest regulować.

Jeżeli umowa użyczenia dotyczy tylko części lokalu lub budynku, to wydatki z nim związane mogą obciążać koszty firmowe wyłącznie w takiej części, w jakiej użytkowana powierzchnia pozostaje do ogólnej powierzchni nieruchomości.

Podobne wzory pism: