Kompensata (potocznie także faktura kompensacyjna) to jeden ze sposobów wzajemnego rozliczania zobowiązań i należności. Przedsiębiorcy często stosują ją w sytuacji braku płynnych środków płatniczych.
Co warto wiedzieć na temat kompensaty i jak przygotować stosowne oświadczenie o kompensacie? aby ułatwić Ci sporządzenie takiego pisma, przygotowaliśmy gotowy do pobrania i wypełnienia wzór oświadczenia o kompensacie, do którego pobrania gorąco Cię zachęcam!
Spis treści:
Czym jest kompensata należności i zobowiązań?
Kompensata należności i zobowiązań to bezgotówkowa forma rozliczenia, stosowana przez przedsiębiorców w celu poprawy płynności finansowej firmy. Polega ona na zaliczeniu jednej wierzytelności na poczet drugiej, w celu ich wzajemnego umorzenia.
Jeśli wierzytelności nie są sobie równe, wówczas umarzane są należności i zobowiązania w kwocie równej wierzytelności niższej. Częściowa kompensata faktury wiąże się z koniecznością uregulowania pozostałej części zobowiązania zapłatą.
Oświadczenie o kompensacie – wzór
Kiedy można stosować kompensatę?
Rozliczenie poprzez kompensatę jest możliwe tylko wtedy, kiedy zarówno jeden, jak i drugi kontrahent jest jednocześnie wierzycielem i dłużnikiem (obie strony muszą mieć wobec siebie nawzajem należność i zobowiązanie).
Taki warunek wynika z faktu, że kompensata jest równoległym umorzeniem wierzytelności. Warto zauważyć także, że kompensata nie jest metodą płatności ujmowaną na fakturze.
Jakie rodzaje kompensaty wyróżniamy?
Kompensaty zobowiązań można podzielić na dwa rodzaje – kompensaty ustawowe i umowne. Kompensaty ustawowe to kompensaty jednostronne, regulowane przez Kodeks cywilny, który odnosi się do nich w artykule 498.
Przy stosowaniu tego rodzaju rozliczeń należy spisać odpowiednie oświadczenie o kompensacie. Z kolei kompensaty umowne to rozliczenia, których podstawą jest zapis w umowie zawartej pomiędzy kontrahentami. Warunki takiej kompensaty ustalane są dowolnie przez obie strony umowy.
Jak oblicza się kompensatę?
Obliczenie kompensaty to stosunkowo prosty rachunek. Polega on bowiem na odjęciu kwoty niższej wierzytelności od kwoty wierzytelności wyższej.
W konsekwencji niższa wierzytelność zostaje wyzerowana, a jednej ze stron rozliczenia pozostaje do uregulowania tylko różnica wzajemnych zobowiązań, którą firma może pokryć na różne sposoby – gotówką, przelewem lub kolejną kompensatą.
Stosowanie takiej formy rozliczeń jest nie tylko proste i wygodne, ale również korzystne ze względów finansowych, gdyż nie wymaga ponoszenia kosztów transakcji gotówkowych.
Czym jest kompensata trójstronna?
Kompensata trójstronna to szczególny rodzaj kompensaty wielostronnej, w której wykorzystuje się instytucję przekazu. W przekazie trójstronnym występują następujące podmioty:
- przekazujący, czyli podmiot, który wydaje dłużnikowi polecenie przekazu,
- przekazany, czyli podmiot, do którego adresowane jest polecenie przekazu należności na rachunek odbiorcy przekazu,
- odbiorca przekazu, czyli podmiot, któremu przekazany ma wpłacić pieniądze.
Druk kompensaty trójstronnej stosowany jest w sytuacji zatorów płatniczych i pozwala pokryć zobowiązania wobec jednego kontrahenta z należności u innego podmiotu. Jeśli przedsiębiorcy często stosują między sobą taką formę rozliczeń, powinni zdecydować się na podpisanie trójstronnego porozumienia, z którego jasno wynika, że:
- do skutecznego odwołania przekazu przez przekazującego konieczna jest zgoda odbiorcy przekazu,
- przekazany zobowiązuje się do wpłacenia pieniędzy odbiorcy przekazu.
Czym jest i jak wygląda oświadczenie o kompensacie?
Oświadczenie o kompensacie to dokument, na podstawie którego możliwe jest dokonanie potrąceń w ramach kompensaty. Warto wiedzieć przy tym, że zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego do dokonania wzajemnego rozliczenia bezgotówkowego nie wymaga się uzyskania zgody drugiej strony – wystarczające jest już samo złożenie oświadczenia o kompensacie.
Wzór kompensaty nie jest czymś ściśle uregulowanym prawnie, jednak powinien zawierać przede wszystkim informacje o tym, jakie wierzytelności będą potrącane oraz z jakimi wierzytelnościami zostaną one rozliczone.
Jak wygląda dokument kompensaty?
Oświadczenie o kompensacie warto sporządzić bardzo precyzyjnie, aby uniknąć nieporozumień pomiędzy obiema stronami rozliczenia. Należy uwzględnić w nim takie elementy, jak:
- miejsce i data sporządzenia pisma,
- dane stron kompensaty, czyli nazwa firmy, adres siedziby, numer NIP,
- zdefiniowanie dokumentu kompensaty, czyli informacje określające wierzytelności przedstawiane do potrącenia oraz wierzytelności, z jakimi będą one rozliczane, tj. numery faktur (z datami) i innych dokumentów oraz kwot rozliczanych kompensatą,
- precyzyjne określenie kwoty kompensaty,
- pozostała kwota należności,
- sposób uregulowania pozostałej kwoty należności, tj. gotówka, przelew lub kolejna kompensata,
- data uregulowania pozostałej kwoty należności,
- zapis odnoszący się do zgodnego księgowania,
- podpis osoby upoważnionej.
Kiedy nie wolno korzystać z rozliczenia w ramach kompensaty?
Kodeks cywilny określa wierzytelności, które są wyłączone z możliwości rozliczenia w ramach kompensaty. Zalicza się do nich między innymi:
- wierzytelności nieulegające zajęciu,
- wierzytelności, co do których potrącenie jest wyłączone przez przepisy szczególne,
- wierzytelności wynikające z czynów niedozwolonych.
Podobne wzory pism:
